ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Τα μυστήρια της δεύτερης Γης ΡΩΣΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΕΞΕΤΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΥΠAΡΞΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟΝ KEPLER-452B

Τον Ιούλιο οι επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν τη «δεύτερη Γη», καθώς όπως ισχυρίζονται, στον πλανήτη Kepler-452b υπάρχουν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την εμφάνιση ζωής. Ωστόσο, Ρώσοι αστρονόμοι θεωρούν ότι είναι ακόμα νωρίς να γίνεται λόγος για κάτι τέτοιο. Η ανακάλυψη του υπ’ αριθμόν 1030 εξωπλανήτη (που δεν ανήκει δηλαδή στο Ηλιακό μας Σύστημα) Kepler-452b, η οποία έγινε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler τον Ιούλιο, ξεσήκωσε τους επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1/3 των εξωηλιακών πλανητών βρίσκονται στην επονομαζόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», δηλαδή οι συνθήκες ζωής στην επιφάνειά τους μοιάζουν με τις γήινες. Ο Kepler-452b μοιάζει σε πολλές παραμέτρους του τόσο πολύ με τον πλανήτη μας, ώστε τον έχουν βαπτίσει ήδη «Γη-2».
 Η τροχιά στην οποία κινείται ο Kepler-452b, η ηλικία (ο πλανήτης είναι περίπου 6 δισ. χρόνων, δηλαδή περίπου 1,5 δισ. χρόνια παλαιότερος της Γης), η διάρκεια του έτους (385 μέρες), και -πιθανόν- ακόμη και η ύπαρξη νερού, όλα αυτά μπορούν να αποτελούν σημάδι ότι και στον εξωπλανήτη υπάρχει ζωή. Όπως ανέφερε στην ιστοσελίδα RBTH (Ρωσία Πέρα από τα Πρωτοσέλιδα) ο αστρονόμος Βαλεντίν Έσιποφ, «θεωρητικά όλοι γνώριζαν ότι ουράνια σώματα ανάλογα της Γης, σε μεγαλύτερο η μικρότερο βαθμό, πρέπει να υπάρχουν. Αλλά εδώ πρόκειται για ένα πλανήτη που δεν αποτελείται κυρίως από αέρια, δεν είναι πολύ μεγάλος, αλλά στερεός. Τώρα θα πρέπει να μελετηθεί το αν υπάρχει μαγνητικό πεδίο και νερό στην επιφάνεια». «Εκατοντάδες οι πλανήτες μοιάζουν με τη Γη»
 Το ενδιαφέρον για τον πλανήτη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα ενισχύει και το γεγονός ότι ο τύπος του άστρου, γύρω από το οποίο περιστρέφεται ο Kepler-452b, θυμίζει τον Ήλιο. Άλλοι πλανήτες, τους οποίους ανακάλυψε το Kepler στην κατοικήσιμη ζώνη, περιστρέφονται γύρω από «κόκκινους νάνους». Τα άστρα αυτά είναι πολύ λιγότερο θερμά. Οι διαστάσεις του πλανήτη που ανακάλυψε το τηλεσκόπιο Kepler μοιάζουν εξαιρετικά με τη Γη. Όμως, παρόμοιοι πλανήτες υπάρχουν αρκετοί, σημειώνουν Ρώσοι αστρονόμοι, και ανάμεσα σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η Αφροδίτη και ο Άρης. Όπως αναφέρουν, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ο ισχυρισμός ότι στον πλανήτη υπάρχει ζωή, πρέπει να πραγματοποιηθεί ανάλυση της ατμόσφαιρας και άλλων παραμέτρων. Σχολιάζοντας την ανακάλυψη των Αμερικανών επιστημόνων, ο διευθυντής του Ινστιτούτου διαστημικών ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Λεβ Ζελιόνι, αναφέρει ότι «πλανήτες, οι οποίοι από παραμέτρους θερμοκρασίας μοιάζουν με τη Γη και έχουν στην πραγματικότητα ανακαλυφθεί είναι περίπου εκατό, αλλά εδώ είναι όντως ενδιαφέρον το μέγεθος.
Επίσης, αν ο πλανήτης βρίσκεται σε απόσταση από άστρο με μελετημένη φωτεινότητα, τότε υπάρχει η πιθανότητα πως εκεί υπάρχει και βιόσφαιρα, ανάλογη με τη δική μας». Σύμφωνα με τον Αλεξάντρ Μπαγκίροφ, συνεργάτη του τμήματος δυναμικής του ηλιακού συστήματος, του Ινστιτούτου αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, κατάλληλα για ύπαρξη ζωής μπορούν αποδειχθούν πάρα πολλά σώματα στο σύμπαν. «Είναι ένα άλλο ζήτημα όμως -προσθέτει- το αν έχουν εμφανιστεί στον πλανήτη λογικά όντα. Αυτό είναι ένα θέμα πολύ πιο δύσκολο, καθώς δεν ξέρουμε καν τους νόμους, σύμφωνα με τους οποίους αναπτύχθηκε ο δικός μας πολιτισμός». Όπως εκτιμά ο Μπαγκίροφ, για την ανάπτυξη της ζωής στον πλανήτη, χρειάζεται και ένας δορυφόρος. Η Σελήνη δημιουργεί παλίρροια και άμπωτη στη Γη, χάρη στις οποίες η ζωή βγήκε κάποτε από τον ωκεανό στην ξηρά και άρχισε να εξελίσσεται. Υπήρξε σήμα από «νοήμονες αδελφούς»; Σύμφωνα με τον Νικολάι Καρντάσεφ, πρόεδρο του επιστημονικού συμβουλίου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών σε θέματα αστρονομίας, ο πλανήτης θα πρέπει να μελετηθεί λεπτομερέστερα. Αν αποδειχθεί ότι εκεί υπάρχει ατμόσφαιρα, τότε θα μπορεί να γίνει λόγος και για την ύπαρξη ζωής. Το τηλεσκόπιο Kepler, χάρη στο οποίο ελήφθησαν αυτά τα αποτελέσματα, είναι σχετικά μικρό. Όπως επισημαίνει ο Καρντάσεφ, μέσα στα επόμενα χρόνια θα κατασκευαστεί ένα τηλεσκόπιο μεγαλύτερου μεγέθους και τότε θα καταστεί δυνατό να μελετηθεί καλύτερα η κατάσταση με την ατμόσφαιρα και το νερό στον Kepler-452b, κάτι που για την ώρα είναι δύσκολο εξαιτίας της μεγάλης απόστασης του σώματος. Ο Kepler-452b βρίσκεται σε απόσταση 2 εκατομμύρια φορές μακρύτερα από ό,τι ο πιο μακρινός πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. O αρχαιότερος επιστημονικός συνεργάτης Ινστιτούτου Φυσικής της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών Σεργκέι Μπογκατσιόφ, εκτιμά ότι για να φτάσουμε στον εν λόγω πλανήτη, με δεδομένο ότι απέχει από τη Γη 1.400 έτη φωτός, θα χρειαστούν 60 γενεές αστροναυτών (!) που θα ταξιδεύουν εφ’ όρου ζωής, προκειμένου να πατήσει εκεί ανθρώπινο πόδι. Και αυτό θα συμβεί μόνο στην περίπτωση που το διαστημόπλοιο στο οποίο θα επιβαίνουν θα είναι ικανό να ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός δηλ. με 300.000χλμ./δευτερόλεπτο. Ο Καρντάσεφ θεωρεί ότι ακόμα κι αν έχει ήδη σταλεί από τον Kepler-452b σήμα στη Γη, για τον εντοπισμό του χρειάζεται ένα άλλο είδος παρατηρήσεων. Αυτό μπορεί να εμφανιστεί με βάση ένα νέο πρόγραμμα.
 Στα τέλη Ιουλίου ο ρώσος επιχειρηματίας Γιούρι Μίλνερ και ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ ανακοίνωσαν ότι θα επενδυθούν 100 εκατ. δολάρια για την αναζήτηση σημάτων από εξωγήινη ζωή. Τα χαρακτηριστικά του Kepler 452b Ο εξωπλανήτης, που βαφτίστηκε Kepler 452b, περιφέρεται γύρω από ένα άστρο με χαρακτηριστικά επίσης παρόμοια με του Ήλιου. Το άστρο αυτό είναι μόνο 4% μεγαλύτερο και 10% φωτεινότερο από τον Ήλιο αλλά και 1,5 δισεκατομμύριο χρόνια γηραιότερο από αυτόν. Μια πλήρης περιφορά του Kepler 452b γύρω από το άστρο του διαρκεί 385 ημέρες. Ο Kepler 452b έχει ακτίνα 60% μεγαλύτερη από εκείνην της Γης και υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να πρόκειται για έναν βραχώδη πλανήτη με πυκνή ατμόσφαιρα και μεγάλη ποσότητα νερού. Ενδέχεται επίσης, σύμφωνα πάντα με τους αστρονόμους, να έχει και ηφαιστειακή δραστηριότητα.
 Eίναι ένας από τους δώδεκα νέους εξωπλανήτες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τις ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου Κέπλερ. Για να παραμείνουν σ' αυτόν, οι εξωπλανήτες θα πρέπει να διαθέτουν διάμετρο κατά δύο φορές μικρότερη από εκείνη της Γης και να βρίσκονται σε τροχιά στην «κατοικήσιμη ζώνη» ενός αστεριού - δηλαδή ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από αυτό ώστε να μην είναι πολύ θερμοί ή πολύ ψυχροί για να διαθέτουν νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά τους. Το γεγονός ότι το αστέρι γύρω από το οποίο περιστρέφεται ο Kepler 452b είναι 1,5 δισεκατομμύριο χρόνια γηραιότερο από τον ήλιο -με τον οποίο κατά τα άλλα έχει πολλά κοινά στοιχεία- μπορεί να δώσει μια ιδέα στους επιστήμονες του ποιο θα μπορούσε να είναι το μακρινό μέλλον της Γης. «Ο Kepler 452b μπορεί να υφίσταται σήμερα αυτό που θα πάθει η Γη σε περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, όταν ο Ήλιος μας θα γεράσει και θα γίνει πιο φωτεινός», είχε αναφέρει ο αστρονόμος του SETI Νταγκ Κάλντγουελ. Μέχρι σήμερα, ο κατάλογος που έχει συντάξει η NASA με τις ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου Κέπλερ περιλαμβάνει συνολικά 4.696 εξωπλανήτες. Το διαστημικό τηλεσκόπιο παρουσίασε βλάβη στα μέσα του 2013, όταν δύο από τα γυροσκόπιά του σταμάτησαν να λειτουργούν. Οι εξωπλανήτες αυτοί παρατηρήθηκαν πριν διαπιστωθεί η βλάβη στο Κέπλερ.