Με επτά απλές κινήσεις ανοίγει ταχύτερα η πόρτα σύνταξης για χιλιάδες ασφαλισμένους που ετοιμάζονται να «εγκαταλείψουν» την αγορά εργασίας.
Τους τελευταίους μήνες παρουσιάζεται αυξημένη έξοδος, καθώς αρκετοί ασφαλισμένοι φοβούνται νέο γύρο παρεμβάσεων και σπεύδουν να βγουν στη σύνταξη.Οπως τονίζει ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, «η ανασφάλεια και η ρευστή ατμόσφαιρα σε σχέση με τις εξελίξεις στο ασφαλιστικό φαίνεται πως και αυτό το τελευταίο τρίμηνο του έτους θα οδηγήσουν πολλούς ασφαλισμένους στον δρόμο για τη σύνταξη. Ανεξάρτητα από τον φορέα ασφάλισής τους, είναι απαραίτητο οι υποψήφιοι συνταξιούχοι να έχουν υπόψη τους τα μικρά «κλειδιά» που θα βοηθήσουν ώστε η έξοδος στη σύνταξη να είναι χωρίς εμπόδια και χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις στο τέλος». Τα «μυστικά» που πρέπει να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι στον δρόμο προς τη σύνταξη είναι τα εξής:
1. Συνέχιση της ασφάλισης με αυτασφάλιση. Ακριβή επιλογή αποτελεί η αυτασφάλιση, ωστόσο μπορεί να δώσει λύση στο αδιέξοδο των υποψήφιων συνταξιούχων.
Το κόστος μπορεί να είναι από 235 ευρώ στο ΙΚΑ για το κατώτατο μέχρι και τα 550 ευρώ ή και παραπάνω στα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών. Ουσιαστικά, σε περίπτωση που δεν έχουν συμπληρωθεί οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, ο ασφαλισμένος μπορεί μόνος του να συνεχίσει να καλύπτει τις εισφορές του ώστε να φτάσει τον απαραίτητο χρόνο. Η επιλογή αυτή είναι πολύ σημαντική στη μειωμένη σύνταξη στο ΙΚΑ, όπου όπως αναφέρθηκε απαιτούνται 100 ημέρες ανά έτος τα τελευταία 5 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης. Ο μισθωτός μπορεί να κάνει προαιρετική ασφάλιση εφόσον έχει τουλάχιστον 3.000 ημέρες συνολικά. Το κόστος αυτής είναι στο 20% επί των ασφαλιστικών εισφορών που κατέβαλε ο ασφαλισμένος πριν από την απόλυσή του. Παράδειγμα
Ετσι, για παράδειγμα, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ 59 ετών σήμερα έμεινε άνεργος τον Αύγουστο του 2014. Εχει 6.700 ημέρες ασφάλισης και επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Τι μπορεί να κάνει; Απάντηση. Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος θα μπορεί να πάρει μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχει τα επόμενα 3 έτη από 100 ένσημα. Μπορεί για το 2015 να χρησιμοποιήσει τον επιδοτούμενο χρόνο του ΟΑΕΔ. Για το 2016 θα πρέπει τον Σεπτέμβριο να κάνει αυτασφάλιση για 100 ένσημα μέχρι 31/12/2016 και επίσης το 2017 για άλλα 100.
Ετσι, με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του θα μπορεί να αποχωρήσει. Η αυτασφάλιση για 8 μήνες θα του κοστίσει 235 ευρώ τον μήνα. Η προαιρετική ασφάλιση και η αυτασφάλιση χρησιμοποιούνται στα περισσότερα προγράμματα εθελουσίας εξόδου. Εφόσον η καταβολή των εισφορών γίνει άμεσα από τον εργοδότη, τότε «κλειδώνουν» οι προϋποθέσεις σύνταξης που ισχύουν τη στιγμή εξόδου με το πρόγραμμα εθελουσίας.
2. Η θεμελίωση δικαιώματος.
Μια σειρά διατάξεων επιτρέπουν τη θεμελίωση δικαιώματος μόνο με τον χρόνο ασφάλισης και χωρίς να απαιτείται ταυτόχρονη ύπαρξη ορίου ηλικίας. Στη συνέχεια οι ασφαλισμένοι μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται και να αποχωρήσουν όποτε πιάσουν το όριο ηλικίας, χωρίς να επηρεάζονται από αλλαγές στο συνταξιοδοτικό (με βάση την ισχύουσα νομοθεσία). Αυτό ισχύει στο Δημόσιο, όπου η θεμελίωση γίνεται με 25ετία και η «έξοδος» όποτε συμπληρωθεί το όριο ηλικίας. Επίσης μόνο με τον χρόνο ασφάλισης και την ταυτόχρονη ύπαρξη ανήλικου τέκνου θεμελιώνουν δικαίωμα οι μητέρες ανηλίκων στο Δημόσιο αλλά και στα Ταμεία (ΔΕΚΟ, τράπεζες, ΙΚΑ), οι οποίες επίσης αποχωρούν όποτε πιάσουν το όριο ηλικίας.
Μία ακόμα περίπτωση που η θεμελίωση γίνεται μόνο με τον χρόνο ασφάλισης είναι η 35ετία, ωστόσο χρειάζεται προσοχή καθώς υπάρχουν διαφορετικές ρυθμίσεις. Ειδικότερα, υπάρχουν περιπτώσεις που η έξοδος γίνεται χωρίς όριο ηλικίας (π.χ. ασφαλισμένοι προ του 1983 στο Δημόσιο και στα ειδικά ταμεία) και άλλες περιπτώσεις που υπάρχει όριο (ενώ σταδιακά αυξάνονται και τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης).
3. Τα πλασματικά έτη. Με 168 ευρώ τον μήνα οι ασφαλισμένοι μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη (π.χ. σπουδές, τέκνα, κενά ασφάλισης) για ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη. Ακριβότερα συνήθως κοστίζει η εξαγορά του στρατού, που υπολογίζεται στο 20% των συντάξιμων αποδοχών, με έκπτωση 30% ή 50% ανάλογα με τη θεμελίωση. Πάντως υπάρχουν και ευκαιρίας για δωρεάν αναγνώριση πλασματικών ετών, όπως για τις μητέρες ανηλίκων τέκνων που μπορούν να αξιοποιήσουν τον χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας μέχρι 200 ημερών για να θεμελιώσουν αναδρομικά το 2010 και να μπορούν να αποχωρήσουν από τα 50 αποφεύγοντας την αύξηση του ορίου το 2011 στα 52 και στα 55 το 2012. Στο σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διευκρινιστεί ότι οι σχετικές αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με σκοπό τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις διατάξεις του 2011 και του 2012 μπορούν να υποβληθούν σε οποιοδήποτε σημείο χρονικά (είτε άμεσα είτε με την αίτηση συνταξιοδότησης). Δηλαδή ανεξάρτητα από το έτος με τις διατάξεις του οποίου επιθυμεί ο ασφαλισμένος να θεμελιώσει δικαίωμα. Εξόφληση Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ, είτε με δόσεις, είτε και με παρακράτηση από τη σύνταξη σε χρονικό σημείο πάλι ανεξάρτητο από την ημερομηνία θεμελίωσης.
Ετσι, από απόψεως θεμελίωσης ο σημαντικός παράγοντας είναι το κατά πόσον η άθροιση των πλασματικών ετών με τον πραγματικό χρόνο ασφάλισης συμπληρώνουν τον απαιτούμενο για θεμελίωση σε μια χρονική στιγμή του έτους του οποίου και επιθυμεί ο ασφαλισμένος να «κλειδώσει» το όριο ηλικίας σύνταξης. Προσοχή καθώς στον ιδιωτικό τομέα ο ασφαλισμένος είναι καλό τουλάχιστον ένα εξάμηνο πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης να υποβάλει τα αιτήματα για την έκδοση αποφάσεων εξαγοράς ή αναγνώρισης πλασματικών ετών. Ετσι θα εξασφαλίσει την έκδοση προσωρινής σύνταξης. Στο Δημόσιο δεν είναι απαραίτητη η εξαγορά των πλασματικών για την έκδοση της προσωρινής σύνταξης.
4. Αιτήσεις επίσπευσης της σύνταξης λόγω υγείας ή δανειακών υποχρεώσεων προς Δημόσιο και τράπεζες. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως η διαδικασία είναι ιδιαίτερα δύσκολη και αφορά λίγες μόνο περιπτώσεις, καθώς πλέον υπάρχουν πολλά αιτήματα. Για επίσπευση για λόγους υγείας θα πρέπει να υπάρχει μια σχετική απόφαση από το ΚΕΠΑ που να βεβαιώνει ένα ποσοστό αναπηρίας. Οι επισπεύσεις λόγω οικονομικών αναγκών κυρίως γίνονται όταν επίκεινται πλειστηριασμοί. Απαραίτητη η πιστοποίηση του χρόνου ασφάλισης
5. Πιστοποιητικά χρόνου ασφάλισης. Η έκδοση βεβαιώσεων για τον χρόνο ασφάλισης μπορεί να συμβάλει στην επίσπευση της σύνταξης στις περιπτώσεις της διαδοχικής ασφάλισης. Με αυτό τον τρόπο πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε άλλα Ταμεία πλην εκείνου που έχουν υποβάλει το αίτημα, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη έκδοση της προσωρινής σύνταξης και την ταχεία ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσης χρόνου.
Η εν λόγω διαδικασία αφορά και τους δημοσίους υπαλλήλους, που τόσο για την αναγνώριση πλασματικών ετών όσο και για την εξακρίβωση του συνολικού χρόνου ασφάλισης είναι απαραίτητο να υπάρχει καταγεγραμμένη η συνολική ασφαλιστική πορεία τους. Το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ χορηγούν τις εν λόγω βεβαιώσεις από τα τοπικά τμήματα μητρώου. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως όσοι έχουν χρόνο ασφάλισης σε συγχωνευθέντα Ταμεία στο ΙΚΑ (Μέταλλο, Τυπογράφων κ.λπ.) είναι σημαντικό να έχουν εκδώσει εκ των προτέρων τη σχετική πράξη αναγνώρισης του χρόνου. Να μην περιμένουν δηλαδή τη διαδικασία ανακεφαλαίωσης, γιατί σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρειαστεί αναμονή μέχρι και δύο έτη μέχρι την ολοκλήρωση. Ρύθμιση οφειλών στα Ταμεία και μειωμένη από το ΙΚΑ
6. Δικαίωμα να πάρουν σύνταξη έχουν και ασφαλισμένοι που έχουν οφειλές στα Ταμεία. Το ποσό της οφειλής -εφόσον δεν ξεπερνά ένα συγκεκριμένο όριο- παρακρατείται σε δόσεις από τη σύνταξη. Ενδεικτικά αναφέρεται πως στον ΟΑΕΕ από τη σύνταξη μπορούν να παρακρατηθούν μέχρι 15.000 ευρώ για εισφορές κι ακόμη 5.000 ευρώ για πρόστιμα και πρόσθετα τέλη. Για την ταχύτερη έκδοση της σύνταξης καλό είναι οι έχοντες στο παρελθόν εμπορικές δραστηριότητες να εκδώσουν ένα πιστοποιητικό από τα αρμόδια επιμελητήρια και να έχουν κλείσει όλες τις εν λόγω δραστηριότητες. 7. Η χορήγηση μειωμένης σύνταξης στο ΙΚΑ. Ειδικά για το ταμείο των μισθωτών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση η συμπλήρωση 100 ημερών ασφάλισης κάθε έτος τα τελευταία 5 έτη. Είναι απαραίτητο να είναι πραγματική ασφάλιση, αλλά μπορούν να προσμετρηθούν σε αυτές οι επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ. Οσοι ασφαλισμένοι θέλουν να πάρουν μειωμένη σύνταξη αλλά δεν πληρούν τη συγκεκριμένη προϋπόθεση πρέπει ή να αναζητήσουν νέα εργασία ή να ασκήσουν το δικαίωμα της προαιρετικής ασφάλισης. Χρειάζεται εδώ να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της προαιρετικής ασφάλισης δεν είναι δυνατός ο περιορισμός της στις 100 ημέρες ανά έτος, αλλά είναι συνεχόμενη και καλύπτει πλήρως 300 ημέρες χωρίς τη δυνατότητα διακοπής και επανάληψής της. Προσοχή καθώς ο συγκεκριμένος χρόνος των 100 ημερών δεν μπορεί να καλυφθεί ούτε με εξαγορά πλασματικών ετών του ν. 3863/2010 ούτε με εξαγορά στρατιωτικής θητείας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η προϋπόθεση των 100 ημερών ασφάλισης δεν ισχύει για τις μητέρες ανηλίκων.
Ειδικά για τα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών απαιτούνται 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία για τη μειωμένη σύνταξη. Οι ρυθμίσεις στο ΕΤΑΤ Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν για τη συνταξιοδότηση από το ΕΤΑΤ, με βάση όσα αναφέρονται στο καταστατικό του ΤΕΑΠΕΤΕ. Οι διατάξεις αυτές -που έχουν καταγραφεί από τον σύλλογο ΕΝΑΣ για την ενημέρωση των εργαζομένων με αφορμή και το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου- είναι οι εξής:
1. Ανδρες. Οι βασικές ρυθμίσεις προβλέπουν συνταξιοδότηση: Χωρίς όριο ηλικίας με τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης. Πάγια πρακτική του ΤΕΑΠΕΤΕ και στη συνέχεια του ΕΤΑΤ τα τελευταία 20 χρόνια είναι να απονέμει σύνταξη σε 31 χρόνια και 6 μήνες. Για το θέμα αυτό ο Σύλλογος έχει αποστείλει σχετικά εξώδικα στη διοίκηση του ταμείου ζητώντας την εφαρμογή του καταστατικού, που προβλέπει 30 έτη υπηρεσίας. • Σε ηλικία 55 ετών με 25 συνταξιοδοτικά χρόνια (τουλάχιστον 15 στην Εμπορική). 2. Γυναίκες. Προβλέπονται τα εξής: • Χωρίς όριο ηλικίας με 24,6 συντάξιμα χρόνια • Σε ηλικία 45 ετών με 19 χρόνια και 6 μήνες • Χωρίς όριο ηλικία με 20 χρόνια υπηρεσίας για έγγαμες γυναίκες. • Σε ηλικία 42 ετών με 17 χρόνια και 6 μήνες υπηρεσία (με τουλάχιστον 15 χρόνια στην Εμπορική) αν υπάρχει ανήλικο τέκνο • Σε ηλικία 57 ετών με 14 χρόνια υπηρεσίας στην Εμπορική Σημειώνεται πως για τις καθαρίστριες με βαρέα ένσημα ισχύουν οι τρεις πρώτες περιπτώσεις, μειωμένες κατά 2 χρόνια. Προσοχή, καθώς εξαγορές πλασματικών ετών δεν γίνονται από το ΕΤΑΤ. Εξαγορές μπορούν να γίνουν μόνο για χρόνο στρατιωτικής θητείας και προϋπηρεσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου