Οι μεγάλες στρεβλώσεις στην αγορά των ΑΠΕ
Ο γράφων είχε την τύχη, την περίοδο 1965 - 69, να συνεργαστεί στο Ντιτρόιτ με τον Walker Cisler, ο οποίος, ως νεαρός ταγματάρχης της αμερικανικής αποστολής στην Ελλάδα, το 1948, είχε την ιδέα δημιουργίας της ΔΕΗ, κατά το πρότυπο της Tenessee Valley Authority και συνέστησε την ανάθεση της μελέτης στη γνωστή EBASCO, με αποτέλεσμα την ίδρυση της ΔΕΗ το 1950.
Η ΔΕΗ μέχρι και την περίοδο της χούντας αποτελούσε πρότυπη επιχείρηση, που συνένωσε τις εκατοντάδες «ηλεκτρικές», και, με βάση τον εγχώριο λιγνίτη, έδωσε φθηνό ρεύμα και στο τελευταίο χωριό και ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της ανάπτυξης της χώρας.Τώρα το τελευταίο Μνημόνιο προβλέπει το διαμελισμό της. Γιατί άραγε;Το πρώτο «διότι» είναι οι ρουσφετολογικές παρεμβάσεις του πολιτικού μας κόσμου, ιδίως μετά το 1981, με χιλιάδες διορισμούς άχρηστων διοικητικών υπαλλήλων. Το δεύτερο και κυριότερο διότι είναι το πάρτι που έστησαν οι διάφοροι ιδιώτες επενδυτές από το 2000, όταν μοιράστηκαν από τη ΡΑΕ και το ΥΠΑΝ μερικές δεκάδες άδειες εγκατάστασης μονάδων ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου, που μέχρι το 2006 δεν προχωρούσαν αφού οι «επενδυτές» ήθελαν επιδότηση κάποιας μορφής. Το τρίτο είναι αυτό που ήρθε στο προσκήνιο τελευταία με την αύξηση του τέλους ΑΠΕ, κατά 120%, στα οικιακά τιμολόγια.
Οι συνέπειες σε αριθμούς
1. Γύρω στο 2000 η ΔΕΗ είχε συνολικά (σύμφωνα με ειδικές μελέτες) από 20% έως 40% παραπάνω υπαλλήλους από ό,τι χρειαζόταν.
2. Με τις λαθροχειρίες που έγιναν στην οριακή τιμή του συστήματος (δηλαδή τη χονδρική τιμή του ρεύματος) αρχίζοντας στις 12 Ιανουαρίου 2006 και μέχρι την 1η Ιουλίου 2008, η ΔΕΗ κλήθηκε να πληρώσει μόνο κατά το διάστημα αυτό, για αγορές ενέργειας από τρίτους (δηλαδή ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς και εισαγωγείς), 1.280 εκατομμύρια ευρώ
3. Το 2005 είχα προειδοποιήσει τον υπουργό και τον υφυπουργό ΥΠΑΝ (κ.κ. Σιούφα και Σαλαγκούδη) ότι οι υψηλότατες τιμές αγοράς ρεύματος από φωτοβολταϊκά, που είχαν θεσπίσει, θα απαιτούσαν 4.500 εκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεων για εγκατεστημένη ισχύ 3.000 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών, όπως σχεδιαζόταν τότε. Τώρα έχουμε φτάσει τα μισά και οδηγηθήκαμε σε απειροπλασιασμό του τέλους ΑΠΕ. Αλλά μήπως η ΔΕΗ ήταν ανάγκη να χάσει δισ. ευρώ αγοράζοντας ρεύμα από ιδιώτες, που η ίδια το παρήγαγε φθηνότερα, και στο τέλος να διαλυθεί υπό την πίεση της τρόικας Αν δεν είχα εκδιωχθεί από τη ΔΕΗ και είχε προχωρήσει η συμφωνία που είχαμε κατ' αρχάς διαπραγματευτεί (μαζί με τον κ. Μανιατάκη) με το διευθύνοντα σύμβουλο της ENEL (ιταλική ΔΕΗ), κ. Fulvio Conti, για πώληση του 51% δύο λιγνιτικών σταθμών στην Ελλάδα και αγορά ίσου ποσοστού σε δύο ίσου μεγέθους σταθμών φυσικού αερίου στην Ιταλία (μαζί με δέσμευση για από κοινού επενδύσεις σε όλη την Ανατολική Ευρώπη), η ΔΕΗ δεν θα αντιμετώπιζε τώρα τη δαμόκλειο σπάθη. Συμπέρασμα Σε αντίθεση με τα χρόνια 1948- 70 που υπήρχε σοβαρός ενεργειακός σχεδιασμός, με βασικό δόγμα την ανάπτυξη των εγχώριων (φθηνών) πόρων, από το Ν. 2773 99 και μετά ο ενεργειακός σχεδιασμός παρεδόθη εις χείρας ανόμων , οι οποίοι, επειδή δεν δέχονταν να αναλάβουν το μεγάλο ρίσκο και ύψος επένδυσης λιγνιτικών σταθμών, λανσάρισαν τη μόδα των σταθμών φυσικού αερίου διπλάσιου λειτουργικού κόστους από τους λιγνιτικούς και με εισαγόμενο καύσιμο. Μάλιστα, χρύσωσαν το χάπι με το οικολογικό επιχείρημα των αυξημένων ρύπων (από πότε οι εργολάβοι ενδιαφέρονται για την οικολογία ?).
Δεν εξετάστηκαν ποτέ σοβαρά τα αντικειμενικά συγκριτικά πλεονεκτήματα των διάφορων καυσίμων (συμπεριλαμβανομένων των ρύπων) ούτε βέβαια έγινε καμιά απόπειρα ένταξης του περιβαλλοντικού και του κοινωνικού κόστους στις τιμές (π.χ. με έναν περιβαλλοντικό φόρο στο λιγνίτη που θα οδηγούσε αμέσως σε κατασκευή νέων σταθμών υψηλής απόδοσης και μειωμένους κατά το ήμισυ ρύπους). Αντί να καθιερωθεί ίσο πεδίο τιμών και ανταγωνισμού για όλους, δόθηκαν πολύ υψηλές τιμές στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, όπως το 0,55 κιλοβατώρα στα φωτοβολταϊκά έναντι 0,28 (τότε) στη Γερμανία, με τη μισή ηλιοφάνεια. Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ αποσβένονται στην Ελλάδα σε χρόνο ρεκόρ (3 5 έτη). Γιατί άραγε?. Για να διπλό- χαρατσώνεται ο καταναλωτής. Και γιατί έγιναν όλα τα αδιαφανή παιχνίδια με την οριακή τιμή του συστήματος, που στρεβλώνει την αγορά και οδήγησε στα τεράστια ελλείμματα του ΛΑΓΗΕ και απανωτές αυξήσεις, από τη μια, των τιμολογίων της ΔΕΗ και, από την άλλη, του τέλους ΑΠΕ;
Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, λόγω των προηγούμενων σταυροειδών επιδοτήσεων των οικιακών και βιομηχανικών τιμολογίων από τα εμπορικά, ασφαλώς θα οδηγούσε σε κάποια αύξηση των οικιακών τιμολογίων, την οποία είχα προβλέψει το 2004 σε 15%-25%. Αλλά έκτοτε τα τιμολόγια έχουν υπερδιπλασιαστεί. Ποιος φταίει και ποιος πήρε τα λεφτά του καταναλωτή ?. Η λαλίστατη ΡΑΕ τι λέει εν προκειμένω; Πώς δικαιολογεί τα ανομολόγητα; Πριν από 10 χρόνια η Ελλάδα είχε το φθηνότερο οικιακό και αρκετά φθηνό βιομηχανικό ρεύμα.
Τώρα, εν μέσω της κρίσης, με εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές να κάνουν ουρές για να επιτύχουν ρύθμιση των οφειλών τους στη ΔΕΗ, έχει από τα ακριβότερα, όχι γιατί ακρίβυναν τα κύρια καύσιμα, αλλά γιατί το σύστημα παραδόθηκε στη διαπλοκή. Έως πότε ο λαός θα πληρώνει τα σπασμένα των πολιτικών και των εντολοδόχων τους. Ο Ιωάννης Παλαιοκρασσάς είναι πρώην υπουργός Οικονομικών Και πρώην Διοικητής ΔΕΗ.
Η ΔΕΗ μέχρι και την περίοδο της χούντας αποτελούσε πρότυπη επιχείρηση, που συνένωσε τις εκατοντάδες «ηλεκτρικές», και, με βάση τον εγχώριο λιγνίτη, έδωσε φθηνό ρεύμα και στο τελευταίο χωριό και ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της ανάπτυξης της χώρας.Τώρα το τελευταίο Μνημόνιο προβλέπει το διαμελισμό της. Γιατί άραγε;Το πρώτο «διότι» είναι οι ρουσφετολογικές παρεμβάσεις του πολιτικού μας κόσμου, ιδίως μετά το 1981, με χιλιάδες διορισμούς άχρηστων διοικητικών υπαλλήλων. Το δεύτερο και κυριότερο διότι είναι το πάρτι που έστησαν οι διάφοροι ιδιώτες επενδυτές από το 2000, όταν μοιράστηκαν από τη ΡΑΕ και το ΥΠΑΝ μερικές δεκάδες άδειες εγκατάστασης μονάδων ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου, που μέχρι το 2006 δεν προχωρούσαν αφού οι «επενδυτές» ήθελαν επιδότηση κάποιας μορφής. Το τρίτο είναι αυτό που ήρθε στο προσκήνιο τελευταία με την αύξηση του τέλους ΑΠΕ, κατά 120%, στα οικιακά τιμολόγια.
Οι συνέπειες σε αριθμούς
1. Γύρω στο 2000 η ΔΕΗ είχε συνολικά (σύμφωνα με ειδικές μελέτες) από 20% έως 40% παραπάνω υπαλλήλους από ό,τι χρειαζόταν.
2. Με τις λαθροχειρίες που έγιναν στην οριακή τιμή του συστήματος (δηλαδή τη χονδρική τιμή του ρεύματος) αρχίζοντας στις 12 Ιανουαρίου 2006 και μέχρι την 1η Ιουλίου 2008, η ΔΕΗ κλήθηκε να πληρώσει μόνο κατά το διάστημα αυτό, για αγορές ενέργειας από τρίτους (δηλαδή ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς και εισαγωγείς), 1.280 εκατομμύρια ευρώ
3. Το 2005 είχα προειδοποιήσει τον υπουργό και τον υφυπουργό ΥΠΑΝ (κ.κ. Σιούφα και Σαλαγκούδη) ότι οι υψηλότατες τιμές αγοράς ρεύματος από φωτοβολταϊκά, που είχαν θεσπίσει, θα απαιτούσαν 4.500 εκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεων για εγκατεστημένη ισχύ 3.000 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών, όπως σχεδιαζόταν τότε. Τώρα έχουμε φτάσει τα μισά και οδηγηθήκαμε σε απειροπλασιασμό του τέλους ΑΠΕ. Αλλά μήπως η ΔΕΗ ήταν ανάγκη να χάσει δισ. ευρώ αγοράζοντας ρεύμα από ιδιώτες, που η ίδια το παρήγαγε φθηνότερα, και στο τέλος να διαλυθεί υπό την πίεση της τρόικας Αν δεν είχα εκδιωχθεί από τη ΔΕΗ και είχε προχωρήσει η συμφωνία που είχαμε κατ' αρχάς διαπραγματευτεί (μαζί με τον κ. Μανιατάκη) με το διευθύνοντα σύμβουλο της ENEL (ιταλική ΔΕΗ), κ. Fulvio Conti, για πώληση του 51% δύο λιγνιτικών σταθμών στην Ελλάδα και αγορά ίσου ποσοστού σε δύο ίσου μεγέθους σταθμών φυσικού αερίου στην Ιταλία (μαζί με δέσμευση για από κοινού επενδύσεις σε όλη την Ανατολική Ευρώπη), η ΔΕΗ δεν θα αντιμετώπιζε τώρα τη δαμόκλειο σπάθη. Συμπέρασμα Σε αντίθεση με τα χρόνια 1948- 70 που υπήρχε σοβαρός ενεργειακός σχεδιασμός, με βασικό δόγμα την ανάπτυξη των εγχώριων (φθηνών) πόρων, από το Ν. 2773 99 και μετά ο ενεργειακός σχεδιασμός παρεδόθη εις χείρας ανόμων , οι οποίοι, επειδή δεν δέχονταν να αναλάβουν το μεγάλο ρίσκο και ύψος επένδυσης λιγνιτικών σταθμών, λανσάρισαν τη μόδα των σταθμών φυσικού αερίου διπλάσιου λειτουργικού κόστους από τους λιγνιτικούς και με εισαγόμενο καύσιμο. Μάλιστα, χρύσωσαν το χάπι με το οικολογικό επιχείρημα των αυξημένων ρύπων (από πότε οι εργολάβοι ενδιαφέρονται για την οικολογία ?).
Δεν εξετάστηκαν ποτέ σοβαρά τα αντικειμενικά συγκριτικά πλεονεκτήματα των διάφορων καυσίμων (συμπεριλαμβανομένων των ρύπων) ούτε βέβαια έγινε καμιά απόπειρα ένταξης του περιβαλλοντικού και του κοινωνικού κόστους στις τιμές (π.χ. με έναν περιβαλλοντικό φόρο στο λιγνίτη που θα οδηγούσε αμέσως σε κατασκευή νέων σταθμών υψηλής απόδοσης και μειωμένους κατά το ήμισυ ρύπους). Αντί να καθιερωθεί ίσο πεδίο τιμών και ανταγωνισμού για όλους, δόθηκαν πολύ υψηλές τιμές στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, όπως το 0,55 κιλοβατώρα στα φωτοβολταϊκά έναντι 0,28 (τότε) στη Γερμανία, με τη μισή ηλιοφάνεια. Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ αποσβένονται στην Ελλάδα σε χρόνο ρεκόρ (3 5 έτη). Γιατί άραγε?. Για να διπλό- χαρατσώνεται ο καταναλωτής. Και γιατί έγιναν όλα τα αδιαφανή παιχνίδια με την οριακή τιμή του συστήματος, που στρεβλώνει την αγορά και οδήγησε στα τεράστια ελλείμματα του ΛΑΓΗΕ και απανωτές αυξήσεις, από τη μια, των τιμολογίων της ΔΕΗ και, από την άλλη, του τέλους ΑΠΕ;
Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, λόγω των προηγούμενων σταυροειδών επιδοτήσεων των οικιακών και βιομηχανικών τιμολογίων από τα εμπορικά, ασφαλώς θα οδηγούσε σε κάποια αύξηση των οικιακών τιμολογίων, την οποία είχα προβλέψει το 2004 σε 15%-25%. Αλλά έκτοτε τα τιμολόγια έχουν υπερδιπλασιαστεί. Ποιος φταίει και ποιος πήρε τα λεφτά του καταναλωτή ?. Η λαλίστατη ΡΑΕ τι λέει εν προκειμένω; Πώς δικαιολογεί τα ανομολόγητα; Πριν από 10 χρόνια η Ελλάδα είχε το φθηνότερο οικιακό και αρκετά φθηνό βιομηχανικό ρεύμα.
Τώρα, εν μέσω της κρίσης, με εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές να κάνουν ουρές για να επιτύχουν ρύθμιση των οφειλών τους στη ΔΕΗ, έχει από τα ακριβότερα, όχι γιατί ακρίβυναν τα κύρια καύσιμα, αλλά γιατί το σύστημα παραδόθηκε στη διαπλοκή. Έως πότε ο λαός θα πληρώνει τα σπασμένα των πολιτικών και των εντολοδόχων τους. Ο Ιωάννης Παλαιοκρασσάς είναι πρώην υπουργός Οικονομικών Και πρώην Διοικητής ΔΕΗ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου