Πλήγμα στο προφίλ του... ειρηνοποιού Μουμπάρακ

Ο γηραιός πρόεδρος φοβάται αποσταθεροποίηση εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου, την ώρα που πληθαίνουν οι φωνές δυσαρέσκειας αλλά και τα ειρωνικά σχόλια.
Το 2010 το περιοδικό «Foreign Policy» τον είχε συμπεριλάβει στους χειρότερους δικτάτορες, περιγράφοντάς τον ως έναν «ξεμωραμένο και παρανοϊκό αυταρχικό ηγέτη που η μόνη του ανησυχία είναι η διαιώνισή του στην εξουσία».
Τα διόλου κολακευτικά σχόλια για τον Χόσνι Μουμπάρακ επανέρχονται, καθώς ο Αιγύπτιος πρόεδρος είναι και πάλι? επίκαιρος μετά το πρωτοχρονιάτικο μακελειό σε εκκλησία κοπτών στην Αλεξάνδρεια. Η επίθεση φανατικών ισλαμιστών που στέρησε τη ζωή σε 23 ανθρώπους, προκάλεσε τσουνάμι αντιδράσεων και μπορεί εύκολα να μετατραπεί στο φιτίλι που θα βάλει φωτιά στην αιγυπτιακή «μπαρουταποθήκη».

Εξάλλου οι κόπτες που αποτελούν το 10% του -κατά κύριο λόγο μουσουλμανικού- πληθυσμού της Αιγύπτου και τη μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα στη Μέση Ανατολή, έχουν επανειλημμένως κατηγορήσει τον Αιγύπτιο πρόεδρο ότι δεν δρα για να τους προστατεύσει. Επίσης, καταγγέλλουν τις Αρχές ότι, ως είθισται, έσπευσαν να υποβαθμίσουν το εύρος της επίθεσης, κάνοντας αρχικά λόγο για παγιδευμένο αυτοκίνητο έξω από την εκκλησία και στη συνέχεια για βομβιστή καμικάζι που προκάλεσε το μακελειό, ενεργώντας μόνος του.

Ανοδος του εξτρεμισμού.
Η βία εναντίον μειονοτήτων δεν είναι άγνωστη στην περιοχή, τον τελευταίο χρόνο ωστόσο έχει ενταθεί και η πρωτοχρονιάτικη επίθεση -ασυνήθιστα οργανωμένη για τα δεδομένα της Αιγύπτου- θα μπορούσε να αποτελέσει προάγγελο αποσταθεροποίησης σε μια χώρα που βαδίζει με αβεβαιότητα προς τις προεδρικές εκλογές του επόμενου Σεπτεμβρίου.

Η εσωτερική αναταραχή και η άνοδος του εξτρεμισμού είναι βαρίδια για τον φιλοαμερικανό Μουμπάρακ, ο οποίος προωθεί τον εαυτό του ως ισχυρό συνομιλητή και ειρηνοποιό, ρόλος που συχνά γίνεται αντικείμενο ειρωνικών σχολίων.

«Πρόεδρε φέρε πρώτα ειρήνη στη δική σου χώρα», ήταν -διόλου τυχαία- το κεντρικό σύνθημα της διαδήλωσης κοπτών έξω από τον Λευκό Οίκο, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον στο πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών για τη Μ. Ανατολή.

Η λαϊκή δυσαρέσκεια για ένα ασφυκτικό καθεστώς σε συνδυασμό με την προοπτική της αποσταθεροποίησης και την εύθραυστη υγεία του Μουμπάρακ συνθέτουν ένα κλίμα αμφιβολίας για την επόμενη μέρα.

Κάτι που επιτείνεται από το γεγονός ότι ο 82χρονος ηγέτης, αρνούμενος πεισματικά να αποσυρθεί, δεν έχει διορίσει αντιπρόεδρο ούτε διάδοχο, παρότι κλείνει σχεδόν τρεις δεκαετίες στην εξουσία. Δεν αποκλείεται μάλιστα το ενδεχόμενο να διεκδικήσει άλλη μια θητεία, αν και βιολογικά θεωρείται απίθανο να την ολοκληρώσει.

Στην «αγκαλιά» του φονταμενταλισμού
Αγωνία για το μέλλον της χώρας

Η σιδηρά πυγμή με την οποία διοικεί ο Μουμπάρακ -διατηρώντας ακόμη και τον από 30ετίας νόμο για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης προκειμένου να καταπνίξει οποιαδήποτε αντίδραση- σκοτώνει, όπως αναφέρουν οι επικριτές του, τη δημοκρατία και σπρώχνει τους δυσαρεστημένους και χτυπημένους από την ανεργία και τη φτώχεια Αιγυπτίους στην αγκαλιά των φονταμενταλιστών. Αυξάνει παράλληλα τους οπαδούς της «Μουσουλμανικής Αδελφότητας», της μεγα?λύτερης αντιπολιτευόμενης δύναμης, η οποία έχει τεθεί εκτός νόμου αλλά απολαμβάνει υψηλά ποσοστά δημοφιλίας. Η ανησυχία για το μέλλον της χώρας είναι διάχυτη και εκφράζεται ακόμη και μέσα από άρθρο της αιγυπτιακής εφημερίδας «Al Masri Al Youm»: «Δεν υπάρχει άλλη σωτηρία, παρά μόνο να αλλάξουμε. Να αλλάξουμε ιδέες και λόγο, αλλά κυρίως να αλλάξουμε πολιτική, αυτήν την πολιτική που απέτυχε... Οσο για τους τυράννους και τους τρομοκράτες, πρέπει να απαλλαγούμε και από τους δύο, αν θέλουμε τη σωτηρία της Αιγύπτου».

Σενάρια διαδοχής

Και αντ' αυτού ο υιός Γκαμάλ

Ο νεποτισμός θα μπορούσε να δώσει λύση στον γρίφο εξουσίας που καλείται να λύσει ο Μουμπάρακ, αφού ένα από τα επικρατέστερα σενάρια -παρά τις επίσημες διαψεύσεις- είναι να τον διαδεχθεί ο γιος του, Γκαμάλ, διασφαλίζοντας έτσι τη συνέχιση της «δυναστείας», αλλά προκαλώντας ταυτόχρονα τη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης που ελπίζει σε αλλαγή και μεταρρυθμίσεις.

Το πιο προφανές εμπόδιο για την εκλογή του Γκαμάλ είναι ότι ο 47χρονος υιός φαίνεται να κερδίζει περισσότερο τη συμπάθεια των επιχειρηματιών και όχι των αξιωματικών, καθώς δεν προέρχεται από τις Ενοπλες Δυνάμεις. Αυτό συνιστά σοβαρό «μειονέκτημα» για τον επίδοξο πρόεδρο μιας χώρας όπου ο στρατός παραμένει ο πιο ισχυρός θεσμός, και όλοι οι ηγέτες από το 1952 είχαν φορέσει τη στρατιωτική στολή.

Η υπόθεση ενισχύεται και από έγγραφα που ήρθαν στο φως από το WikiLeaks και στα οποία το 2007, ο τότε Αμερικανός πρεσβευτής Φράνσις Ριτσιαρντόνε, επεσήμανε τον κίνδυνο ο στρατός να μπλοκάρει την υποψηφιότητα Γκαμάλ καθότι δεν υπήρξε ποτέ αξιωματικός και ενδέχεται «να μην έχει ολοκληρώσει ούτε την υποχρεωτική θητεία», όπως αναφέρει ο πρεσβευτής, ο οποίος αποκαλεί «φαραώ» τον νυν πρόεδρο.

Ο ρόλος του στρατού.
Ορισμένοι βλέπουν τον στρατό να προχωρά ακόμη και σε πραξικόπημα. Υπάρχει πάντως η άποψη ότι οι ένστολοι, πιστοί στον πατέρα Μουμπάρακ, δεν θα διακινδύνευαν εύκολα μια τέτοια ανατροπή, με την προϋπόθεση όμως να παραμείνουν άθικτα τα προνόμιά τους, όπως π.χ. η αμερικανική βοήθεια προς την Αίγυπτο, από την οποία ο στρατός επωφελείται τα μάλα.

Ενα σενάριο συμβιβασμού θα ήταν να διεκδικήσει ο Γκαμάλ την προεδρία «γλυκαίνοντας» τους στρατιωτικούς με τη διατήρηση στο πλευρό του ως «συνδετικού κρίκου» του Ομάρ Σουλεϊμάν, του ισχυρού άνδρα των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος προέρχεται από τις Ενοπλες Δυνάμεις και προβάλλεται ως ένας εκ των πιθανών διαδόχων.


Ωστόσο, όπως επισημαίνει και το «FP», αν ο Χόσνι Μουμπάρακ έβλεπε με καλό μάτι μια ενδεχόμενη υποψηφιότητα Σουλεϊμάν, θα τον είχε διορίσει προ πολλού αντιπρόεδρο.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΑΓΙΑ

dimitra@pegasus.gr