Πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα τα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονικών τάσεων

Share

Άγχος, αγωνία, απόγνωση… Συναισθήματα που βιώνουν εντόνως σήμερα οι Έλληνες εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, της ανεργίας, της ανασφάλειας.

 Οι ειδικοί επιστήμονες παρατηρούν πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονικών τάσεων. Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 22% τη διετία 2009 – 2011.

Από τη βαριά αυτή ατμόσφαιρα δεν μένουν ανεπηρέαστα τα παιδιά, ακόμη κι αυτά που βρίσκονται στην προσχολική ηλικία. Οι νοσηλείες των παιδιών έχουν αυξηθεί την τελευταία διετία κατά 10% - 15%. Τα περισσότερα παιδιά προσέρχονται στα παιδιατρικά τμήματα των Νοσοκομείων με έντονες κεφαλαλγίες, κοιλιακά άλγη και πόνους στα άκρα. Από τις εξετάσεις στις οποίες υποβάλλονται προκύπτει ότι οι πόνοι δεν οφείλονται σε κάποιο νόσημα. Για τις περισσότερες περιπτώσεις ο παράγοντας είναι ψυχογενής.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί επιστήμονες, όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην οικογένεια, είτε ανάμεσα στο ζευγάρι, είτε με παιδιά, γίνονται εντονότερα τις περιόδους οικονομικής κρίσης. Τα αιτήματα, από ανθρώπους που δυσφορούν αυτή την περίοδο, προς τις υποστηρικτικές μονάδες, έχουν αυξηθεί κατά 20% - 30%. Υπάρχει όμως, δυσκολία στην κάλυψη των τεράστιων αναγκών λόγω των περικοπών.
Τις παραπάνω επισημάνσεις έκαναν σήμερα ο Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών και Διευθυντής της Ε’ Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ο Ευαγγελισμός», Καθηγητής κος Αθανάσιος Σκουτέλης και ο Καθηγητής, Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Π.Γ.Ν. Αττικόν κος Ελευθέριος Λύκουρας, στο πλαίσιο Συνέντευξης Τύπου που δόθηκε με αφορμή τη διοργάνωση του 38ου Ετήσιου Πανελληνίου Ιατρικού Συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 16 – 19 Μαΐου στο ξενοδοχείο Hilton. Σημειώνεται πως το Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο, είναι το μεγαλύτερο Ελληνικό Ιατρικό Συνέδριο που πραγματοποιείται στη χώρα μας, με πλούσια θεματολογία τόσο σε ιατρικά όσο και σε γενικότερου ενδιαφέροντος θέματα.

Σύμφωνα με τον κ. Λύκουρα, η μείωση του εισοδήματος, η ανεργία και η οικονομική δυσχέρεια αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, με το χρέος να αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα στη συσχέτιση οικονομικής δυσχέρειας και κατάθλιψης.
Εκτός από τους αμιγώς οικονομικούς παράγοντες, ο φόβος, η ανασφάλεια κι η αβεβαιότητα για το μέλλον, ως ψυχολογικές επιπτώσεις που συνδέονται με οικονομικές παραμέτρους, μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Σχετικές έρευνες υπογραμμίζουν ότι ακόμα και για όσους εργάζονται, η εργασιακή επισφάλεια και ο φόβος απώλειας εργασίας μπορούν να αποτελέσουν σημαντικότερες αιτίες κατάθλιψης από το ίδιο το γεγονός της ανεργίας, με το άγχος της απόλυσης να μετασχηματίζεται συχνά σε καταθλιπτικό επεισόδιο.

Σε ό,τι αφορά ειδικούς πληθυσμούς, η κατάθλιψη στα παιδιά και τους εφήβους αποτελεί ένα ολοένα και μεγαλύτερο βάρος στα νέα άτομα, τις οικογένειές τους και τις κοινωνίες, καθώς και μια μεγάλη πρόκληση για τα συστήματα υγείας. Η έρευνα μετά τη δεκαετία του 1980 κατέδειξε ότι η κατάθλιψη υπάρχει ακόμα και σε προσχολικής ηλικίας παιδιά, αν και λόγω της υψηλής συννόσησης δεν είναι σαφές αν η κλινική εικόνα είναι όμοια με αυτή της κατάθλιψης σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Η κατάθλιψη στις μικρές ηλικίες σχετίζεται με ψυχοπιεστικές καταστάσεις, ενώ επηρεάζονται σημαντικά η σχολική επίδοση και οι σχέσεις με τους άλλους. Υπάρχει αυξημένη αυτοκτονικότητα, χρήση ουσιών, περιοδική έξαρση των συμπτωμάτων και συνέχεια στην ενήλικη ζωή.
«Η έγκαιρη αναγνώριση, διάγνωση και αντιμετώπισή της από τους ειδικούς ψυχικής υγείας είναι πολύ σημαντική. Ακόμα σημαντικότερη είναι η πρόληψή της μέσω οργανωμένων προγραμμάτων πρόληψης στα σχολεία και την κοινότητα», σημειώνει ο κ. Λύκουρας.


Ανεξήγητα σωματικά παράπονα και απάθεια

Η κλινική εικόνα της κατάθλιψης στην μεγάλη ηλικία, προσομοιάζει με εκείνη νεότερων ασθενών. Ωστόσο, παρατηρούνται και διαφορές. Σε συγκεκριμένες υπο-ομάδες ηλικιωμένων καταθλιπτικών, όπως αυτών με όψιμη έναρξη της διαταραχής, με προεξάρχουσα παρουσία αγγειακών παραγόντων κινδύνου και ελλειμμάτων στις εκτελεστικές λειτουργίες, η κλινική εικόνα συχνά χαρακτηρίζεται από απουσία καταθλιπτικού συναισθήματος, ανεξήγητα σωματικά παράπονα, άγχος, απάθεια, ανηδονία, ψυχοκινητική επιβράδυνση, μειωμένη αυτοφροντίδα. Στη  μακροπρόθεσμη πορεία της γηριατρικής κατάθλιψης δυσμενείς προγνωστικοί παράγοντες θεωρούνται  η όψιμη έναρξη της διαταραχής, η παρουσία απάθειας, η βαριά διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών, η παρουσία νευροαπεικονιστικών ευρημάτων, η ατελής ύφεση του καταθλιπτικού επεισοδίου, η συνυπάρχουσα σωματική νόσος και η διαταραχή προσωπικότητας.


Εξάπλωση  του φαινομένου της εξάρτησης

Επιδείνωση του σοβαρού προβλήματος των εξαρτήσεων αναμένουν οι ειδικοί επιστήμονες, καθώς - όπως τονίζουν - είναι άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική κρίση.
«Αναγνωρίζοντας ότι οι εξαρτήσεις, εκτός από ένα κοινωνικό πρόβλημα, εκτός από μια προσωπική και οικογενειακή τραγωδία, αποτελούν και ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας το οποίο συνδέεται -και μάλιστα, αναμένεται να επιδεινωθεί- με την οικονομική κρίση, ο ΟΚΑΝΑ πήρε την πρωτοβουλία της μεγάλης διεύρυνσης των θεραπευτικών του δομών, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στο πλήθος των θεραπευτικών αιτημάτων που δέχεται, της αναδιάρθρωσης του πλαισίου θεραπευτικής λειτουργίας των δομών, προκειμένου να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα στα ζητήματα που θέτουν οι σύγχρονες θεραπευτικές πολιτικές στο χώρο των εξαρτήσεων, και της διασύνδεσής του με τις δομές δημόσιας υγείας, ώστε να αντιμετωπίζονται καλύτερα τα προβλήματα υγείας των χρηστών άλλα και αυτά που αφορούν στη δημόσια υγεία», δήλωσε η Πρόεδρος του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) κυρία Μένη Μαλλιώρη.
Οι σύγχρονες θεραπευτικές πολιτικές - τόνισε - ζητούν ένταξη όλων (ει δυνατόν) των χρηστών σε ένα σύστημα περίθαλψης και θεραπείας. Ο στόχος αυτός μπορεί να εξυπηρετηθεί μέσα από ένα δίκτυο θεραπευτικών υπηρεσιών που θα επιτρέπει την εύκολη και γρήγορη προσέγγισή του ενώ θα παρέχει μία ευρεία γκάμα υπηρεσιών, από τη μείωση της βλάβης έως και την απεξάρτηση. Σε ένα τέτοιο δίκτυο, τα προγράμματα φαρμακευτικής υποστήριξης των εξαρτημένων αποτέλεσαν πάντα, και θα αποτελέσουν και στο μέλλον, το μαζικότερο κομμάτι.


Κεφαλαλγία: μία από τις δέκα αναπηρίες

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην κεφαλαλγία, καθώς αποτελεί μία από τις δέκα αναπηρίες, σύμφωνα με την ταξινόμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
«Η κεφαλαλγία αποτελεί τη συχνότερη αιτία των επισκέψεων των πασχόντων στα ιατρεία, στα Κέντρα Υγείας και στα Νοσοκομεία», ανέφερε η Συντονίστρια Διευθύντρια του Γενικού Νοσοκομείου Αθήνας «Γ. Γεννηματάς» και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας κυρία Κλημεντίνη Ε. Καραγεωργίου.
Η κεφαλαλγία εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, κυρίως όμως αφορά τις νεότερες παραγωγικές ηλικίες, από 15-50 ετών, χωρίς να φείδεται της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Επηρεάζει άμεσα και έμμεσα την καθημερινή δραστηριότητα, ποιότητα ζωής, εργασία και παραγωγικότητα του πάσχοντος.
Έχει υπολογισθεί σε πρόσφατη μελέτη η τεράστια οικονομική επίδραση της, που συνδέεται με το άμεσο κόστος (επίσκεψη σε γιατρούς, φάρμακα, νοσηλεία, νοσηλευτική φροντίδα) καθώς και το έμμεσο (απώλεια ωρών εργασίας ή ακόμη και της ίδιας της εργασίας, μείωση παραγωγικότητας).
Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη Eurolight (2011), το συνολικό κόστος για την κεφαλαλγία στην Ευρώπη είναι 173 δισεκατομμύρια ευρώ και ειδικά για την ημικρανία 111 δισεκατομμύρια ευρώ.