Γονιδιακή ...έκπληξη

Από την εποχή του Δαρβίνου το «δέντρο της ζωής» είναι η κατ’ εξοχήν εικόνα που υποτίθεται ότι αντικατοπτρίζει καλύτερα από κάθε άλλη την πολυπλοκότητα της εξέλιξης στη Γη.
Νέα στοιχεία όμως έρχονται σιγά- σιγά να ανατρέψουν αυτή την αντίληψη, δείχνοντας ότι η Ζωή είναι περισσότερος ένας «ιστός» ή ένα «μωσαϊκό» παρά ένα «δέντρο».


Μια νέα ανακάλυψη ενός Έλληνα επιστήμονα στις ΗΠΑ, ότι τα γονίδια «πηδάνε» μαζικά και απευθείας από το ένα είδος μύκητα στο άλλο, χωρίς να μεσολαβήσουν ενδιάμεσα εξελικτικά στάδια και βαθμιαίες «διακλαδώσεις», ενισχύει τη νέα εικόνα.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ του Τενεσί, με επικεφαλής τον βοηθό καθηγητή Αντώνη Ρόκα του τμήματος βιολογικών επιστημών, ανακάλυψαν ότι, πριν από εκατομμύρια χρόνια, μια ομάδα 23 γονιδίων «πήδηξαν» από το ένα είδος του μύκητα της μούχλας (Aspergillus) που βρίσκεται σε αμυλώδη τρόφιμα όπως το ψωμί και η πατάτα, σε ένα άλλο είδος μύκητα (Podospora) που ζει στα κόπρανα των φυτοφάγων ζώων και εξειδικεύεται στη διάσπαση των φυτικών ινών.

Η ανακάλυψη αποτελεί μεγάλη έκπληξη, καθώς μέχρι σήμερα είναι γνωστές ελάχιστες περιπτώσεις στην πρόσφατη εξελικτική ιστορία, που έχουν γίνει τέτοιες άμεσες μεταβιβάσεις γονιδίων (η λεγόμενη «οριζόντια μεταφορά γονιδίων») μεταξύ πολύπλοκων κυττάρων οργανισμών όπως τα ζώα, τα φυτά και οι μύκητες. «Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι δεν πίστευαν ότι τόσο μεγάλες ομάδες γονιδίων μπορούν να μεταφερθούν οριζόντια, δεν έχουν ψάξει για αυτές και δεν τις έχουν βρει», δήλωσε ο Ρόκας.
Μέχρι τώρα οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η οριζόντια μεταφορά γονιδίων δεν μπορεί να γίνει σε πιο πολύπλοκους οργανισμούς, όπως τα ζώα και τα φυτά, όμως η ανακάλυψη του Ρόκα ότι είναι δυνατή -και μάλιστα σε μαζικό βαθμό- στους μύκητες, δείχνει ότι η οριζόντια μεταφορά αποτελεί σημαντικό παράγοντα στο εξελικτικό «παιγνίδι».

ΑΠΕ